Za dusze przodków

Dusze po śmierci wędrowały do krainy wiecznej szczęśliwości – Nawie. Kilka razy w roku powracały jednak do świata żywych, a wtedy należało je godnie przyjąć. Rytuały związane z Dziadami odbywały się w myśl zasady, że duchy mogą oddać przysługę żywym (nauki moralne), a i żywi duchom (zwyczaj przynoszenia pożywienia i napojów na groby). Na cmentarzach rozpalano ogniska, a na rozstajach dróg palono „grumadki” (drewniane polana), aby wskazać drogę do raju. Cześć okazywano poprzez ucztę, igrzyska i śpiewy.

W niektórych regionach Polski karmienie dusz przodków praktykowano do początków XX wieku. Wraz z nastaniem chrześcijaństwa ograniczono święta zmarłych do dwóch w roku, ostatecznie do jednego – 2 listopada celebruje się Zaduszki. Reliktem pogańskiej tradycji wiosennych Dziadów jest Święto Rękawki (od nazwy kopca usypanego rękami, po którym toczono jajka – symbol zmartwychwstania), dziś obchodzone w Krakowie.*

Zdjęcie z okładki: Kadr z filmu „Fucha” Michała Dudziewicza, fot. Studio Filmowe „Kadr” / Filmoteka Narodowa, www.fototeka.fn.org.pl

*Przyp. red: frag.